Tehlike Algı Hareketleri İleri Sürüş Eğitimi

TEHLİKE ANINDA ENGELDEN KAÇMA ALIŞTIRMASI

Tehlike Anında Engelden Kaçma Uygulamalarında Yapılan Yanlış Hareketler

Tehlike ile karşılaşma halinde, kazadan korunmak için sürücüler o anda bazı kararlar alarak birtakım davranışlar sergilerler. Sergiledikleri bu davranış sürücülerin yanlış zamanda, yanlış noktada verdikleri yanlış tepkiler sonucunda kazalardan kaçınamadıklarını göstermektedir. Tehlike anında engelden kaçmayı engelleyen yanlış hareketler aşağıda açıklanmıştır.

• Hızlı araç kullanma ve görüş açısı
• O an Kaçış için Uygun olmayan “sert” direksiyon hareketi
• Yanlış uygulanan fren hareketi

Yanlış Uygulanan Fren Hareketi

Oluşan tehlikenin durumuna göre direksiyon hareketlerinden önce yapılması gereken bir hareket olarak bilinen fren, trafik içerisinde sürücü tarafında yanlış yerde yanlış zaman da yanlış baskı ile uygulanır ise, fayda yerine zarar veren sonuçlar doğuracaktır. Sürücü tarafından çoğu zaman çevre şartları göz önünde bulundurulmadan yapılan hafif baskılı frenaj sonucu frenleme süresi ve toplamda durma mesafesi uzamaktadır. Olumsuz çevre şartları içerisinde çok sert fren yapmak da aracı kontrolden çıkarabileceği gibi, uzun süre yapılan hatalı sert fren uygulaması lastikleri de kullanılmaz hale getirecektir. Geç yapılan frenajın bir sonucu olarak, virajın giriş noktası kaçırılabilmekte ve yoldan çıkma tehlikesi ortaya çıkmaktadır. Yanlış frenleme sonucu, bir süre sonra aracın lastiklerinden alışılmadık bir ses çıkmaya başlar. Bu ses, bu tür kızaklamalar sonucu lastiğin taban kısmında, aynı noktadaki desen derinliklerinde milimetrik olarak fark oluşmasından kaynaklanan düz bölgelerin yere çarpması sırasında oluşur. Frenleme ile ilgili yapılan önemli hatalardan birisi de viraj içerisinde dönüş esnasında fren yapmaktır. Bu düşük süratler için bir sorun teşkil etmez. Ancak yüksek performanslı bir sürüşte kendi etrafında dönme (spin) ve yol dışına çıkma ile sonuçlanabilir. Frenaj işlemi viraj öncesinde bitmiş, hız ayarlanmış olmalıdır. “Panik” freni akan trafikte denemek gerçekten çok tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Küçük bir hata önünüzdeki araca arkadan çarpmanıza veya arkanızdaki aracın size çarpmasına sebep olacaktır. Bu durum gerçekleştiğinde üzülmek veya pişmanlık bir işe yaramayacaktır. Fren pedalına uyguladığınız basınca konsantre olmanız işinizi kolaylaştırabilir.

Kuru Zeminde Tehlikeden Frenli Kaçış Uygulamasının Hedef Davranışları

1. İşlem basamaklarını sıralayabilme,
2. Direksiyon tutuş şeklinin manevra kabiliyetini nasıl etkilediğini açıklayabilme,
3. Engele yaklaşma mesafesini tahmin edebilme,
4. Zeminde önüne çıkan engeli görüp, panik fren uygulayarak aracın hızını azaltmaya çalışma,
5. Aracı ile engel arasındaki mesafenin güvenli duruş için yeterli olmadığını anlayarak frene son verip engelden kaçmak için manevra yapabilme,
6. Emniyet kemerinin doğru kullanımının sürücüye manevra sırasında sağladığı avantajları anlatabilme.

Kaygan Zeminde Tehlikeden Frenli Kaçış Uygulamasının Hedef Davranışları;

• 1. İşlem basamaklarını sıralayabilme,
• 2. Direksiyon tutuş şeklinin manevra kabiliyetini nasıl etkilediğini açıklayabilme,
• 3. Engele yaklaşma mesafesini tahmin edebilme,
• 4. Zeminde önüne çıkan engeli görüp, panik fren uygulayarak aracın hızını azaltmaya çalışma,
• 5. Aracı ile engel arasındaki mesafenin güvenli duruş için yeterli olmadığını anlayarak frene son verip engelden kaçmak için tutunmayı sağlayan yumuşak direksiyon manevrası yapabilme,
• 6. Araç tekerlekleri ile zemin arasında sürtünme katsayısı değiştiğinde, direksiyonu kayma yönünde çevirebilme ve doğrultusunu muhafaza edebilme,
• 7. Emniyet kemerinin doğru kullanımının sürücüye manevra sırasında sağladığı avantajları anlatabilme.

Tehlikeden Frensiz Kaçış Alıştırması

Sürücüler, normal trafik akışı içerisinde frenle kaçışı gerektiren tehlikelerle karşılaşabilecekleri gibi, zaman zaman tehlike ile aralarında fren yapılamayacak kadar çok az bir mesafenin kaldığı ve bu nedenle de zorunlu olarak frensiz kaçış yapılması gereken durumlarla da karşılaşabilmektedirler. Tehlikeden frensiz kaçış hareketi; aracıyla seyir halindeki sürücünün önüne tehlikeli bir durumun ortaya çıktığı ve bu tehlikeyi yaratan engele çarpmadan durabilecek güvenli mesafenin kalmadığı anda güvenli kaçış mesafesine kadar gelerek frene basmadan direksiyon manevrası ile engelden kaçması ve tekrar şeridine dönmesi olarak tanımlanabilir.

Tehlikeden frenli kaçış konusunda olduğu gibi; frensiz kaçışta da tehlike, günlük yaşamda araç, yaya, hayvan… vb. şekilde karşımıza çıkmaktadır. Eğitim sırasında ise, eksilen dengeli sabit hız dâhilinde koniler ile belirlenmiş şeridin ortasına konulan engele çarpmadan, oluşturulan senaryoya göre engelin sağından veya solundan frenaj uygulamadan, zeminin durumuna göre sert ya da hafif direksiyon hareketi ile kaçma ve tekrar şeride geçerek kurtulma söz konusudur.

Sürücünün frensiz engelden kaçması için, önce tehlikeyi fark etmesi, hareket aşamasında da manevrayı yapabilmesi için sağ ayağını gaz pedalından çekmelidir. Ayağın gaz pedalından çekilmesindeki amaç araç bulunduğu vites düzeyindeki hızda seyir halinde iken gaz pedalının bırakılması motor freni oluşturarak aracın hızının düşmesini sağlayacaktır. Direksiyon manevrası sırasında aracın kazanacağı hareketten doğan ivmelenmeye ve savrulmaya karşı, aracı ısrarlı direksiyon hareketiyle uygun şeridine almak gerekir.

Frensiz Engelden Kaçma Alıştırması

Eğitim alanının yapılandırılması alttaki şekilde gösterilmiştir.

Tehlikeden Frensiz Kaçış Hareketinin Uygulaması

Tehlikeden Frensiz Kaçış Uygulama Örneği

Önünüzdeki aracın aniden fren yaptığını, önünüzde seyreden araçtan yola birden bir cismin düştüğünü, yolun ortasında nereye gideceğini bilmeyen panik halinde bir yayanın durduğunu veya bir hayvanın çıktığını düşünün. Fren yaparak aracın hızını düşürmek için yeterli alan ve süreniz de bulunmamaktadır. Yapılması gereken ilk şey, gaz pedalında olan ayağımızı derhal çekerek aynı anda güvenli alana aracı taşımak için direksiyon manevrası yapmaktır.

Tehlikeden Frensiz Kaçış Uygulamasının Hedef Davranışları

• 1. İşlem basamaklarını sıralayabilme,
• 2. Direksiyon tutuş şeklinin manevra kabiliyetini nasıl etkilediğini açıklayabilme,
• 3. Engele yaklaşma mesafesini tahmin edebilme,
• 4. Önüne çıkan engeli zamanında fark edip, ayağını gaz pedalından çekerek, ön tekerlekleri doğru manevra noktasına geldiğinde sağa veya sola direksiyon hareketi ile engelden kaçabilme,
• 5. Aracı ile engel arasındaki mesafenin güvenli duruş için yeterli olmadığını anlayarak sadece direksiyon hareketi ile engelden kaçmak için manevra yapabilme,
• 6. Engelden kaçış sırasında, birbirini takip eden seri manevralarda yüksek oranda direksiyon çevirmenin risklerini fark edebilme,
• 7. Direksiyon manevrası ile oluşan ağırlık transferini kontrol ederek aracı doğrultusunda tutmayı başarma,
• 8. Emniyet kemerinin doğru kullanımının sürücüye manevra sırasında sağladığı avantajları anlatabilme,