güvenli sürüş eğitimi

Neden Güvenli Sürüş?

Trafik güvenliği tüm dünya ülkelerinin özellikle de geri kalmış ve gelişmekte olan ülkelerin en önemli sorunlarından biridir. Bu sorunun büyüklüğü farklı ulusal ve uluslararası çalışma sonuçlarında da kendini göstermektedir.

Trafik güvenliği sorununun büyüklüğü üzerine yapılan çalışma sonuçlarını içerir çıkarımlardan da görüleceği gibi trafik güvenliği sorunu zamanında tedbir alınmazsa oldukça büyüyecektir. Trafik güvenliği için gerekli tedbirler alınmadığı takdirde aşağıdaki kayıplar yaşanmaya devam edecektir.

MADDİ KAYIPLAR

• Kaza sonucu araçlarda meydana gelen hasarlara bağlı ekonomik kayıplar,
• Yetişmiş İş gücüne bağlı (ölüm ya da engelli duruma gelme) ekonomik kayıplar.
• Sağlık giderlerinin artmasına bağlı ekonomik kayıplar.

MANEVİ KAYIPLAR

• İnsan kayıpları,
• Kazada kaybedilen insanların yakınlarının veya araç içerisinde bulunanların yaşadığı psikolojik sorunlar ve onların rehabilitasyonu,
• Kaza sonucu engelli kalanların yaşadığı sorunlar ve onların rehabilitasyonu.

Ülkemizde kayıtlı olan taşıt sayısını göz önüne alacak olursak; taşıt sayısından çok daha fazla sürücünün aktif olarak taşıt kullandığını görebiliriz. Her yıl artan taşıt ve sürücü sayısına paralel olarak da trafik güvenliğindeki risk oranı da artmaktadır. Bu bağlamda, sürekli trafiğin içinde yirmi dört saat esasına göre hareket halindeki taşıtların sürücüleri trafikteki risklerle karşılaşma oranı da her geçen gün artmaktadır. Trafikte kullanılan taşıtlarının 2006-2010 yılları arasında kayıt altına alınan ölümle, yaralamalı ve maddi hasarla sonuçlanan trafik kazalarına ait istatistiklerin değerlendirmelerini içerir grafikler aşağıdadır.

Grafiklere dikkat edilirse 2007 yılı verilerine göre tavan yapan trafikte kullanılan taşıtların karışmış olduğu trafik kazalarında 2008 yılından itibaren genel toplam itibari ile bir azalma olduğu görülmektedir. Diğer taraftan yaralanmalı trafik kazalarına karışma oranı artmaya devam etmiştir. Sürücülerin son üç yıl içerisinde karışmış olduğu yaralanmalı trafik kaza sayısında ve buna bağlı olarak da yaralı sayısında artış dikkat çekicidir. Bir diğer tespit edilen nokta ise yerleşim yeri içinde kazaya karışma oranının yerleşim yeri dışındaki kazaya karışma oranlarına göre oldukça yüksek olmasıdır. Tüm bu çıkarımlardan sonra genel itibari ile sürücülerin kazaya karışma oranlarında görülen düşüşteki önemli nedenlerden biri de Artık sürücülerin İleri ve Güvenli Sürüş Teknikleri Eğitimlerine önem vermesinden kaynaklanmaktadır.

Güvenli Sürüş Teknikleri Eğitimlerinde, trafik ortamında karşılaşılabilecek tehlike ve engeller simülatörler, simülasyon ve diğer ders materyalleri ile gerçeğe en yakın şekilde hazırlanmaktadır. Ders materyalleri ile oluşturulan parkurlarda gerçek trafikte sürücünün karşısına çıkabilecek bütün tehlikeli durumlara karşı güvenli alanlarda oluşturulan uygulamalar ile sürücüde doğru davranışlar geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Ayrıca, eğitimin kendisi de yapısı itibariyle, deneyimsiz sürücüler için tehlike unsurları içerebilmektedir.

Güvenli sürücü davranışları konusunda yetersiz, eksik ya da yanlış bilgisi olan sürücüler kursiyer olarak aldıkları bu eğitim sırasında karşılaştıkları gerçeklerin 10-20 yıllık, doğru tecrübelere eş değer olduğu söylenebilir. Araç ve insan faktörleri birleştiğinde, uygulamalı eğitimlerde doğru sürücü davranışları eksik olan sürücü eksikliklerini tartışmasız olarak görmekte ilk turlarda hatalı olarak davranış sergilediği için tehlike daha fazla ortaya çıkmakta ve insanın trafikte en az hata ile bulunmasına yönelik olan güvenli sürücülük davranışları önem kazanmaktadır. Esasen, Güvenli Sürüş Teknikleri Eğitimleri ile gerçek trafik ortamının birbirine benzediği tartışmasızdır. Şöyle ki; eğitimler sırasındaki olası tehlike durumlarını algılama, katılımcı grubun yaş, psikolojik ve fizyolojik özelliklerine göre farklılıklar göstermekte olup, aynı durum gerçek trafik ortamı için de geçerlidir. Trafik ortamında da sürücüler doğal olarak farklı cinsiyet, yaş grubu, trafik kültürleriyle bulunmaktadırlar. Sonuçta, hem eğitim alanında hem de trafikte sürücünün aldığı kararlar ve davranışlar kendisi ve çevresi için tehlikeyi ortaya çıkarmakta veya ortadan kaldırmaktadır. Ya da kendisi dışında oluşan tehlikelerin içinde olup, olmama yeterliliğini ortaya koymaktadır. Güvenli sürüş teknikleri eğitimlerinde, gerçek trafik ortamında karşılaşılabilmesi mümkün olan tehlike ve engellere uygun senaryolar oluşturulmaktadır.

Güvenli Sürüş Parkurlarına ve alanları içerisine engel olarak farklı materyaller ve malzemeler konulabilmektedir. Bu malzemeler, günlük yaşantı içerisinde karşılaşılan malzemelerden farklı olmamakta, trafik konisi, sandık, çöp tenekesi, araç, plastik manken gibi farklı objeler seçilmektedir. Boyutları ve içerdiği anlamların önemi fazla olmasa da, konulduğu yerin mesafesi ve uygulanan senaryoya göre gerçek bir tehlike ve engel olarak sürücüde algı netliğinin sağlanmasına yönelik olarak önem kazanmaktadır. Güvenli sürüş teknikleri eğitiminin diğer aşamalarında olduğu gibi bu aşamada da günlük yaşantımızda fark etmediğimiz veya gözden kaçırdığımız küçük ayrıntıların zamanı ve yeri geldiğinde ne kadar büyük engel ve tehlike teşkil ettiği kazalara sebebiyet verdiği, kaza oluşumu başlangıcı nedenleri olarak bu ayrıntıları dikkate alarak sergileyeceğimiz, güvenli sürücü davranışları ile nasıl kurtulacağımız gösterilmektedir.

Güvenli sürüş; yeterli trafik ve teknik bilgiye sahip olmaya ilave olarak taşıtı tanıma, taşıtın dışında ve içinde yapılacak güvenlik kontrollerini de kapsar. Güvenli sürüşün ancak ve ancak gerekli güvenlik kontrolleri yapılmış taşıtla, doğru oturma pozisyonunda yapılabileceği asla unutulmamalıdır. Bu bağlamda sürüş güvenliği için, bir sürücünün kullanacağı taşıtın dışında ve içinde yapması gereken kontroller, kontroller sırasında tespit edilen eksikliklerin bazılarının giderilmesine yönelik çözüm şekillerinden, güvenli sürüşün vazgeçilmezlerinden olan güvenlik donanımları ve bunların doğru kullanımları anlatılacaktır.