Trafikteki tehlikelerden korunmak için tehlikeyi önceden ve net bir şekilde görmek camların temizliği ile doğru orantılıdır. Özellikle de kış mevsiminde camların donması ve buğulanması gibi olaylar görmeyi zorlaştırmaktadır. Taşıtı kullanmaya başlamadan önce ön, arka ve yan camların görüşü net olacak şekilde iç ve dışının temiz olması gereklidir. Bu uygulama görme için oldukça önemlidir.
Camların temizliği dışında taşıtta görmeyi zorlaştıran cisimlere de (ajanda, şapka, su şişesi vb.) dikkat edilmeli bu tarz cisimler hareketten önce daha uygun yerlere alınmalıdır. Bu tarz yerlerde serbest şekilde bulunan cisimler hem görüşü engeller hem de bir kazada sürücünün veya taşıtta bulunan yolcuların yaralanmasına neden olabilir.
Özellikle taşıtın ön kısmına serbest bir şekilde konulan bir su şişesinin veya meşrubat kutusunun pedalların bulunduğu bölüme düşmesi, sürücünün istediği tepkiyi vermesini engelleyecek bir diğer olumsuzluktur.
Basit Teknik Kontroller
Far ve Işık Donanımlarının Kontrolü
Kullandığımız aracın ışık donanımını tanımak gece görüşünde hayati önem taşır. Standartlara göre ayarlanmış bir far; geceleri kısa farlar ortalama 25 metre uzun farlar ise 100 metre uzaklığı aydınlatır. 90 km/s hızda, normal şartlarda 73 metre durulabildiğine göre, kısa ya da uzun far seçiminde hız faktörünün de göz önünde bulundurulması gerektiğini söylemek mümkündür. Farlar, taşıtlar için gece kullanımlarında görmeyi ve görülmeyi sağlayan en önemli donanımdır. Seyahat ettiğimiz yolu ve çevremizi görmemizi, aynı zamanda diğer taşıt ve trafikte bulunanların aracı görmesini sağlar. Farlar üretim aşamasında camları ile birlikte tasarlanırlar. Cam üzerinde ışığın dağılmasını ya da odaklanmasını gerçekleştiren şekil ve çizikler bulunur. Bu nedenle aracın far camı kırıldığında, fara ait orijinal cam ya da orijinal far takılması gerekir. Aksi takdirde, aydınlatma kalitesi düşecektir. Aracı hareket ettirmeden önce, far ve ışık donanımı mutlaka kontrol edilmelidir.
Fren Kontrolü
Fren sistemlerinin zaman zaman kontrol edilmesi gerekir. Ayarı bozuk frenler, lastiklerde dengesiz ve hızlı aşınmalara yol açar. Arızalı olan fren sisteminde ani ve sert frenlemelerde kuvvet dağılımı her tekere göre farklı olacağından, lastiğin döngüsü bozulur.
Taşıt hızının sıfırlanmasını sağlayan frene basmanın kurallarını, acaba sürücü belgesi sahibi olan her sürücü biliyor mu? Hareket halinde olan bir aracı durduracak tek düzenek fren sistemidir. Bu nedenle, frenin yapısını ve kontrol edilmesini her sürücünün bilmesi son derece önemlidir.
Fren Kontrolünün Aşamaları
Frenlerin kontrolüne ilk olarak fren hidrolik yağının seviyesinin belirlenmesi ile başlanmalıdır. Fren Hidroliği kendiliğinden kullanıldıkça eksilen bir sıvı değildir. Hidrolik yağının belirlenen çizgiden aşağıda olması sürücü tarafında hidroliğin dolaştığı alanlardan bir noktada bir arızanın habercisi olarak kabul edilmelidir.
Fren pedalına sertçe bastığınızda, pedal önce bir noktada durup, daha sonra ayağınızın altında kayma hissediyorsanız fren sisteminde bir sorun var demektir. Fren pedalına sert bası uyguladığınızda, zemine doğru yarıdan fazla basabiliyorsanız fren ayarında sorun var anlamına gelir ve kontrol gereklidir.
Fren pedalına basınca ayak tabanınızda hafif ya da belirgin bir yaylanma hissediyorsanız sistemde hava var demektir.
El freni mekanik bir sistemle çalışır. El freni kontrol için kullanıldığında, boşta olan aracı yokuş aşağı bir yolda tutabilmeli ya da aracın hareket etmesini engellemelidir.
Bir başka önemli kontrol ise, frenlerin tekerler üzerindeki basıncı eşit olmalıdır. Tekerlere eşit basınç uygulayamıyor sa, sert frenleme halinde kaymaya neden olacaktır.
Frene basıldığında arkamızdan seyreden taşıt sürücülerinin uyarılması yanan fren lambası ile olmaktadır. Elektrik aksamının kontrolü içinse basit olarak frene bastığınızda, fren ışıklarının yandığından emin olmalısınız. Bunun için ikinci bir kişinin dışarıdan kontrolü olabileceği gibi bulunduğunuz ortamda yansıma yapabilecek bir duvar, bir vitrinden de faydalanabilirsiniz.
Su birikintilerine girip çıktıktan sonra fren pedalına hafif olarak birkaç kez basarak sistemin çalışmasını zorlaştıracak ıslaklık giderilmelidir.
Zaman zaman aracımızda kontrol amaçlı frenleme denemesi yapmakta yarar vardır. Frenlerin denenmesi ve kontrolü güvenli bir alanda 20- 30 km/s yi geçmeyen bir hızla yapılmalıdır.
Fren kontrolü akan trafikte ve arkanızda, yan tarafta taşıt varken kesinlikle yapılmamalıdır.
Freni Deneyerek Kontrol Etmenin Üç Önemli Amacı
1. Frenlemede 4 tekerin tutup tutmadığını kontrol etmek 2. Fren mesafesini (imkân dâhilinde kuru ve ıslak zeminde) kontrol etmek 3. Fren yapıldığında mekanik arıza ya da lastik sorunu nedeniyle aracın yana çekip çekmediğini kontrol etmek.
.jpg)
Frenin Etkisini Azaltan Temel Sorunlar
Balans Ayarı:
Jant ve lastiğin topuk ve diğer yönleri ile uygun olarak takılmaması durumunda taşıtta hızlı sürüş esnasında zıplama, vuruntu, yalpa meydana gelir. Bu sarsıntılar sürüşte konforsuzluklar yaşatır.
Rot Ayarı:
Aracın mekanik ve süspansiyon sistemlerindeki arızalar sebebi ile direksiyonda boşluk oluşur, sağa ya da sola kayma olabilir. Bu arızadan dolayı direksiyon tutuş açısı ile taşıt yönü aynı olmayabilir. Ön düzenin bozuk olması sadece lastiklerin ekonomik ömrünü azaltmakla kalmaz; aracın süspansiyon ve bağlantılı aksamına da zarar verir. Devamında taşıtta maliyetli mekanik tamir ve bakım masraflarına sebep olur. Taşıtları park sırasında ağırlığı ile kaldırıma yaslamamak gerekir. Kaldırıma ağırlığı ile yaslanmış taşıtların jantlarında ve lastiklerinde sorunlar oluşur.
Motor Yağının ve Soğutma Suyunun Kontrolü
Taşıt sürücülerinin, taşıtlarını kullanırken kendilerine fayda sağlayan elektronik ve mekanik donanımları özelliğine ve kullanımına göre, her binişte ya da belli aralıklarla kontrol etmeleri güvenli sürücü olmanın gereğidir. Sürücü belgesi sahibi olmak yasal bir zorunluluktur. Fakat trafiğe çıkmak ciddi bir karardır. Elbette, hedef iyi ve kazasız bir sürücü olarak trafikte bulunmaktır.
Her ne sebeple olursa olsun kaza yapmamış olmak çok önemlidir. Güvenli bir sürüş alışkanlığı; iyi bir taşıt bakımı alışkanlığı ile kazanılır. Trafiğe çıkardığımız taşıt bakımlı olmalıdır. Düzenli bakımı yapılmamış bir taşıtla trafiğe çıkmak, hem kendimiz hem de diğer taşıt ve insanlar için tehlike oluşturacaktır. Taşıt bakımına ne oranda dikkat edilirse teknik bilgileri artarak doğru davranışa dönüşmesi o oranda artar. Taşıtta bulunan sistemlerin çalışmasını kavrarsak olabilecekleri kolaylıkla önceden tahmin edebilir, sürüş konforumuz u bozmadan, kendi can ve mal emniyetimizi sağladığımız gibi diğer sürücülerin, insanların ve çevrenin trafik emniyetini sağlarız.
Arka ve ön cam önüne konulan sabitlenmemiş boşta duran cisimler sürücü ve yolcular için ciddi tehlikeler oluşturur. Dikkatini dağıtır ve arka cam önünde bulunan bu tür sert cisimler ani bir frende, çarparak ciddi yaralanmalara yol açabilir. Ayrıca, taşıt içinde ve dışında görmeyi ve görülmeyi engelleyen yapıştırma, yazı, resim, film vb kanunen de yasaktır. Bu yasaklar, trafiğin güvenliği için konulur. Sürücü, taşıt iç ve dışında yapması gereken kontrolleri önce kendisi için yaptığını unutmamalıdır. Sonra trafik ortamını paylaştığı diğer kişilere karşı olan maddi ve manevi sorumluluklarını yerine getirmek adına yaptığını bilmelidir.
Taşıttan ayrı olduğumuz uzun ya da kısa süreler içerisinde taşıtta herhangi bir hasar olup olmadığının gözle kontrolü ile hasar olduğu anlaşıldığında; aracımız yerinde iken durumu ilgililere bildirerek (kasko/sigorta) hak kayıplarımızın önüne geçmiş oluruz. Aracımızın yolda konforla gitmesini ve daha iyi tutunmasını sağlayan, lastiklerin hava basınç ayarının durumu, aracın alt kısmına bakarak tekerlerin iç kısımlarından ve motor altından yere akan herhangi bir sıvı (Yakıt-yağantifriz, fren hidrolik yağı vb.) ya da sarkan bir parça olup olmadığının kontrolü yapılmalıdır. Yola çıkmadan önce tedbir alınmasının yolda kalmayı engelleyeceği unutulmamalıdır. Bu kontrollerin yanında motor kaputu açılarak gözle yapmamız gereken aracın sıvı seviyelerinin (Yağ-Su-Yakıt-hidrolik fren yağı vb.) aracın aydınlatma ve ikaz donanımlarının da belirlenen seviyelerde ve durumda olup olmadığı tespiti ihmal edilmeyecek husustur. Taşıtta gözle yapılan dış kontroller tamamlandığında, araca binildiğinde ilk olarak bize uygun koltuk yarının yapılması, doğru oturuş pozisyonunda, ayna ayarlarının, ayarlama mekaniğinin çalışıp çalışmadığına bakılmalıdır.
Cam Silecekleri ve Suyunun Kontrol Edilmesi
Güvenli sürüş için özellikle de yağışlı havalarda maksimum görüşün sağlanması için zaman zaman sileceklerin ve cam suyu seviyesinin kontrol edilmesi gerekir. Kış mevsiminde normal su yerine donma seviyesi daha aşağı derecede olan hazır cam sularının tercih edilmesi daha uygun olacaktır. Gerektiği zaman sileceklerin kullanıma uygun ve cam suyu seviyesinin ihtiyacı karşılamaya yeterli olması gerekir.
